Beknopt overzicht van het Bijenjaar

Erwin Hoebrechts
e.hoebrechts@scarlet.be
Tel: 016770119

Wanneer valt de eerste dag van een nieuw bijenjaar?

• De dag volgend op de laatste slingerbeurt van het vorige jaar.
• Vanaf dat moment moet alles wat je doet in het teken staan van het volgend drachtseizoen.
• Dit verhaal begint dus in het putje van de zomer van het voorgaande jaar ... Juli

De oorlog tegen de varroa wordt in juli gewonnen of ... verloren

• De varroapopulatie is zeer hoog nu.
• De broedcyclus neemt af.
• Vanaf nu worden winterbijen gekweekt.
• De mijten blijven nu langer op de volwassen gastheer zelf.
• De mijten zijn in contact geweest met vreemde volken (vervlieging, fourageren, roverij) en zijn dus zelf gastheer van virale infecties.

Varroabestrijding

• Behandel onmiddellijk na het slingeren met een middel met hoge efficientie.
• Slacht varroa massaal af (> 90 %)
• Geef 2 behandelingen indien je mierenzuur gebruikt.
• Spaar de winterbijen zoveel mogelijk van de permanente aanzuigwonden.
• Verminder daardoor virale infecties
• Doodt de overige varroa in een winterbehandeling.

Virale infecties zijn doders!

• Virussen zijn parasitaire levende organismen. Zij hebben een gastheer nodig om zich voort te planten.
• Enkele virussen leven in varroamijten
• Via de open aanzuigwonden komen de virussen in de bijen/larven terecht
• Winterbijen hebben maandenlang aanzuigwonden, dus zijn ze zeer vatbaar voor virale infecties
• Verkreukte vleugels, snelle veroudering, krabbelaars,... zijn allen het resultaat van virale infecties, niet van de mijt zelf!

AUG - SEPT: Inwinteren

• Slinger de volken niet leeg!
• Geef onmiddellijk 5 kg suiker na het slingeren.
• Winter daarna geleidelijk in (12 kg suiker equivalent minimaal)
• Inwinteren dient afgelopen op 15 september
• Er is nog geen enkel volk gestorven van een te royale inwintering

Stuifmeel in het najaar

• Stuifmeel is de eiwitbron voor het bijenvolk
• Stuifmeel heeft zeer uiteenlopende voedingswaarde
• Bijen kunnen de voedingswaarde van stuifmeel niet inschatten of meten.
• 6 kg stuifmeel levert 1 kg bijen op
• Spreek met een boer af om een goede bijenweide in te zaaien
• Mengsel met Phacelia, gele mosterd, ...

Laat de bijen genieten van de winterrust!

• Trek varroaschuiven uit rond 1 november, initieer daarmee de broedstop.
• Zorg voor een rustige, trillingsvrije standplaats
• Vermijd storing door vogels, knaagdieren, andere huisdieren
• Verduister en beschaduw, vooral bij zonnige vriesdagen
• Initieer broedaanzet (varroaschuif) vanaf 1 februari.

Voorjaarsontwikkeling

• Vermijd hoge concentraties van bijenkasten in stuifmeelarm Vlaanderen
• Stel broedaanzet eerder uit dan het te bevorderen voor 1 maart.
• Prikkel niet voor 1 maart, voer enkel bij acuut voergebrek.
• Prikkel vanaf 1 maart, beste manier is door het openkerven van voer

Maart: NOSEMA APIS

• Eencellig diertje dat gedijt in de darm van de oudere volwassen bij.
• Plant zich geslachtelijk voort in het najaar, sterke nakomelingen die de winter kunnen overleven
• Plant zich ongeslachtelijk voort in het voorjaar, massale uitbraak van relatief zwakke kiemen.
• Jonge volken, bvb laat opgezette koninginnen zijn meestal aangetast.
• Doe Nosema onderzoek in het najaar ipv het voorjaar!

Voorjaarsprikkelen ... zin en onzin

• Zin
  • Verhoogt de eileg, broedpapaanmaak
  • Gebruik deeg of opengekrabt voer
  • Prikkel enkel als er stuifmeel binnenkomt
• Onzin
  • Verhoogt niet noodzakelijk de hoeveelheid geboren bijen
  • Stuifmeelsurrogaat heeft een zeer beperkt effect
  • Prikkel niet voor 1 maart (6 weken voor de eigenlijke dracht)

Invloed van het kasttype

• Wat beïnvloedt de voorjaarsontwikkeling?
  • WARMTE
  • Ras en koninginkwaliteit
  • Stuifmeelaanbod
  • Aantal en kwaliteit van de winterbijen
  • Prikkelen
• Een polystyreen kast geeft een betere voorjaarsontwikkeling, maar tijdens het voortschrijden van het jaar gaat deze voorsprong verloren.

Sterke drachtvolken maken door het direct ingrijpen van de imker

• Verenigen van bijenvolken
  • Verenig een kernvolk met jonge K met een sterk productievolk 2 weken voor de te verwachten dracht.
  • Laat bijen afvliegen, verhoog hierdoor het aantal vliegbijen drastisch.
  • Verenig nooit volledige sterke volken. Zij zullen zeer snel in zwermstemming komen
• Broedbeperking vanaf 15 april (30000 cellen)
  • Dwing jonge bijen in de foerage
  • Verleng de gemiddelde levensduur van de foeragebij

Bestuivingsmechanisme

• Bijen vliegen niet continu op één en dezelfde drachtplant
• Drachtplanten zijn bepaalde tijdstippen van de dag aantrekkelijk
• Aantrekking door een drachtplant is zeer weersafhankelijk
• Zorg voor een goede bijendichtheid
• Er is een verschil tussen een honing- en een stuifmeeldracht

APR - JULI: Honing !

• Zorg voor sterke, goedbevolkte kasten.
• Reizen naar drachten verhoogt de opbrengst
• Geef op tijd ruimte
• Honingbehandeling in functie van het honingtype.
  • Koolzaad en heide kristralliseren snel
  • Linde en acacia blijven lang vloeibaar

Mei - Juni: Zwermen !

• Sociale voortplanting van de soort
  • Oude K vertrekt met 40% van de bevolking
  • Nieuwe koningin wordt 1 week later geboren
  • Achterblijvende kast verzwakt sterk
  • Zwerm werkt hard maar verliest de eerste 3 weken ook aan bijen.
• Zwermen kosten honing wanneer ze samenvallen met een drachtperiode.

Mei - Juni: Zwermverhindering

• Zwermpreventie (April - begin mei)
  • Jonge, zwermtrage koninginnen
  • Omzetten van broedbakken
  • Honingruimte geven
  • Laten bouwen
  • Broedbeperking
• Zwermverhindering (Mei - Juni)
  • Kunstzwerm (Vlieger, Veger, broedaflegger)
  • Snelgrove methode

Honing bewerken

• Slingeren
• Rijpen
• Enten
• Kristalliseren
• Inpotten
• Etiketteren
• Registreren

Terug naar "Bijen"